Diyet, kişilerin sağlıklarını korumak, kilo vermek, kilo almak veya belirli sağlık sorunlarıyla başa çıkmak amacıyla beslenme alışkanlıklarını değiştirerek düzenlediği beslenme planıdır. Birçok farklı diyet türü mevcuttur ve her biri farklı amaçlara yönelik olarak tasarlanmıştır.
İşte yaygın diyet türlerinden bazıları:
#1 - Ketojenik Diyet
Son dönemlerin en yaygın ve popüler diyeti, düşük karbonhidrat, sağlıklı, yararlı yüksek yağ ve orta düzeyde protein içerir. Vücudu ketozis adı verilen bir duruma getirerek kilo kaybını teşvik eder.
Yapılan çalışmalarda, Ketojenik diyet uygulayan kişilerin, kalori kısıtlı düşük yağlı diyet uygulayanlara göre 2.2 kat daha hızlı kilo verdiği, trigliserit ve HDL düzeylerinin iyileştiği gözlemlenmiştir.
Örnek Ketojenik Beslenme Menüsü :
Kahvaltı: Avokado dilimleri, çırpılmış yumurta ve peynirli omlet.
Öğle yemeği: Salata (marul, avokado, hindistancevizi parçacıkları, tavuk, zeytinyağı ve limon sosu).
Akşam yemeği: Dana bonfile, avokado yağıyla kavrulmuş brokoli ve karnabahar.
Ketojenik diyet hakkında daha fazla bilgi isterseniz tıklayın!
#2 - Paleo Diyeti
İlkel insanların beslenme alışkanlıklarına dayalı olarak, işlenmiş gıdalardan ve tahıllardan kaçınan bir diyet. Daha çok doğal besinlere vurgu yapar.
Bu diyet, sağlıklı beslenmeye geri dönüş yapma fikrine dayanır ve temel amacı vücuttaki inflamasyonu azaltmak, kan şekerini dengede tutmak, enerji düzeyini artırmak ve kilo verme sürecini desteklemektir.
Örnek Paleo Diyeti Beslenme Menüsü :
Kahvaltı: Muzlu badem unu pankekleri, ev yapımı fındık ezmesi ve çilek dilimleri.
Öğle yemeği: Dana eti, tatlı patates ve baharatlarla hazırlanmış fırında sebzeler.
Akşam yemeği: Izgara tavuk, ıspanak ve mantarlı salata.
Paleo diyeti hakkında daha fazla bilgi isterseniz tıklayın!
#3 - Akdeniz Diyeti
Sağlıklı yağlar, sebzeler, meyveler, tam tahıllar, balık, ve az miktarda kırmızı et içeren geleneksel Akdeniz bölgesi beslenme tarzına dayalı bir diyet. Kalp sağlığını korumaya yardımcı olur.
Akdeniz Diyeti sadece beslenme değil aynı zamanda sağlıklı yaşam tarzını da içeren bir yaklaşım, "Beslenme düzenidir".
Örnek Akdeniz Diyeti Beslenme Menüsü :
Kahvaltı: Tam buğday ekmeği, zeytinyağı ve domatesle yapılmış bir omlet, bir dilim peynir ve bir avuç çilek.
Öğle yemeği: Mercimek çorbası, tavuklu salata (marul, salatalık, biber, domates ve az miktarda zeytinyağı) ve bir dilim karpuz.
Akşam yemeği: Izgara somon, limon soslu sebzeler (brokoli, havuç, kabak) ve bulgur pilavı.
#4 - Dash Diyeti
Tuz alımını sınırlayan, düşük yağlı süt ürünleri, sebzeler, meyveler ve tam tahılları içeren bir diyet. (Dietary Approaches to Stop Hypertension), hipertansiyonu (yüksek tansiyon) önlemek ve kontrol altında tutmak amacıyla geliştirilmiş bir beslenme planıdır. Amerika Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü (NHLBI) tarafından oluşturulmuş ve özellikle yüksek tansiyonu olan veya tansiyonu kontrol altında tutmak isteyen bireyler için önerilmektedir. Bununla birlikte, DASH Diyeti genel olarak sağlıklı bir beslenme planı olarak da kabul edilir.
Örnek Dash Diyeti Beslenme Menüsü :
Kahvaltı: Yulaf ezmesi, süt, dilimlenmiş muz ve bir avuç fındık.
Öğle yemeği: Tavuklu, marullu ve domatesli bir sandviç (kepekli ekmek) ve yanında bir elma.
Akşam yemeği: Izgara balık, brokoli, havuç ve esmer pirinç.
#5 - Flexitarian Diyet
Flexitarian diyeti, "esnek ve vejetaryen" kelimelerinin birleşiminden oluşan bir beslenme tarzıdır. Bu diyet, kişilerin büyük çoğunluğu bitkisel besinlere dayalı bir beslenme düzeni izlemelerini, ancak zaman zaman et ve diğer hayvansal ürünleri de tüketmelerini teşvik eder. Flexitarianlar, eti tamamen diyetlerinden çıkarmak yerine, bilinçli bir şekilde daha az tüketmeye çalışırlar ve ağırlıklı olarak bitkisel gıdaları tercih ederler.
Flexitarian diyeti, bitkisel besinlere dayalı olması nedeniyle pek çok sağlık faydası sunar. Düşük kolesterol ve kan basıncı, kilo yönetimi, kalp sağlığı ve diyabet riskini azaltma gibi olumlu etkileri vardır. Aynı zamanda çevre dostu bir beslenme tarzıdır, çünkü hayvansal gıda üretimine kıyasla bitkisel gıda üretimi genellikle daha az kaynak kullanır ve çevre üzerinde daha az etkisi vardır.
Örnek Flexitarian Beslenme Menüsü :
Kahvaltı: Yulaf ezmesi veya müsli: Badem sütü veya süt ile yapılmış yulaf ezmesi veya doğal müsli, üzerine mevsim meyveleri ve bir avuç fındık veya ceviz eklenmiş şekilde. / Bir dilim tam buğday ekmeği üzerine avokado ezmesi ve domates dilimleri.
Ara Öğün: Bir avuç kuru kayısı ve badem.
Öğle Yemeği: Fesleğenli mercimek salatası: Haşlanmış mercimek, rendelenmiş havuç, doğranmış salatalık, cherry domates ve taze fesleğenle karıştırılır. Zeytinyağı ve limon sosu ile tatlandırılır. / Bir dilim tam buğday ekmeği üzerine humus ve marul, domates, salatalık dilimleriyle sandviç yapılır.
Ara Öğün: Yoğurt veya sütlü bir smoothie: Yağsız yoğurt veya badem sütü, mevsim meyveleri ve biraz bal veya pekmez ile karıştırılarak hazırlanır.
Akşam Yemeği: Tofu ve sebzeli wok: Tofu, brokoli, havuç, mantar, biber ve soya sosu ile wok tavasında hızlıca pişirilir. Üzerine susam tohumu serpilir. / Yer elması ve patates püresi: Yer elması ve patatesler haşlanır ve ezilerek püre yapılır. Zeytinyağı ve baharatlar eklenir. / Yeşil salata: Marul, roka, salatalık, ceviz ve avokado dilimleri ile servis edilir. Üzerine zeytinyağı ve limon sosu eklenir.
Ara Öğün (isteğe bağlı): Birkaç tane kuru üzüm veya yaban mersini.
Gün içinde yeterli miktarda su tüketimi de unutulmamalıdır.
#6 - Aralıklı Oruç (Intermittent Fasting) :
Aralıklı oruç, belirli zaman dilimlerinde yemeyi sınırlayan bir beslenme yöntemidir. İntermittent Fasting olarak da adlandırılan bu diyet yaklaşımı, son zamanlarda popülerlik kazanmıştır ve kilo verme, metabolizma iyileştirme ve bazı sağlık faydalarını destekleme amacıyla kullanılır. Aralıklı oruçta, yemek yeme süreleri ve açlık süreleri düzenli aralıklarla belirlenir.
Aralıklı oruçta yaygın olarak kullanılan iki popüler yöntem şunlardır:
16/8 Yöntemi: Bu yöntemde, günü 8 saatlik bir yeme penceresi ve 16 saatlik bir açlık periyodu şeklinde düzenlersiniz. Örneğin, gün boyunca 12:00 ile 20:00 saatleri arasında yemek yersiniz ve geri kalan 16 saatlik süre boyunca aç kalırsınız.
5:2 Yöntemi: Bu yöntemde, haftanın iki gününde (örneğin Pazartesi ve Perşembe), günlük kalori alımınızı büyük ölçüde azaltırsınız (yaklaşık 500-600 kalori) ve geri kalan beş gün boyunca normal bir şekilde beslenirsiniz.
Aralıklı oruç, vücudu daha fazla yağ yakmaya teşvik ederek kilo kaybını desteklemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, insülin hassasiyetini artırabilir, hücresel onarım süreçlerini teşvik edebilir ve bazı insanlarda enerji düzeyini ve konsantrasyonu iyileştirebilir. Bununla birlikte, herkesin vücut yapısı ve sağlık durumu farklı olduğundan, aralıklı orucun herkese uygun olmadığını unutmamak önemlidir. Diğer diyet ve beslenme türlerinde de olduğu gibi kesinlikle sağlık uzmanlarına danışmak lazım.
# Diğerleri ( Vegan - Vejetaryen , Glütensiz, DKD, Makrobiyotik Diyet :
Bu diyet türlerine de ilerleyen zamanlarda yazılarımda yer vereceğim. O yüzden takipte kalın. Sorularınız ve danışmak istediğiniz konular için iletişime geçebilirsiniz.
Sağlıkla Kalın!
Sonuç :
Diyetin sürdürülebilir olması ve tüm besin gruplarını yeterince içermesi sağlık açısından önemlidir.
Fiziksel aktivite, stres yönetimi ve düzenli uyku gibi diğer yaşam tarzı faktörleri de sağlıklı bir yaşam için önemlidir.
Diyetlerin etkisi kişiden kişiye değişebilir ve bir diyet programına başlamadan önce uzman bir sağlık uzmanı veya diyetisyenle danışmak önemlidir.
Kişisel sağlık durumunuzu, hedeflerinizi, yaşam tarzınızı ve beslenme alışkanlıklarınızı dikkate alarak size en uygun diyet, profesyonel bir diyetisyen veya sağlık uzmanı tarafından belirlenmelidir. Unutmayın, tek bir "mükemmel diyet" yoktur ve herkes için en uygun olanı kişisel ihtiyaçlara göre belirlenir.
Comments